Wikipedia:Houptsyte (Badisch)

Guete Dag un willkumme uf dr alemannische Wikipedia!
Di frej Enzyklopedi, wu alli kenne mitschaffe.

Artikel finde

Artikel no Kategorie:
Alli Kategorie • Brüüchtum • Ernährig • Geografi • Gschicht • Gsellschaft • Kunscht • Literatür • Müsik • Natür • Person • Bolitik • Religion • Sport • Sproch • Technik • Verkehr • Wirtschaft • Wisseschaft

Themeportal: Regionali Artikel Alemanne Alemannisch Bade Bade-Wirttebärg Basel Elsass Friburg Liechtestei Schwiiz Schwoba Vorarlberg
Geografi Gschicht Gsellschaft Kunscht Literatur Musik Natur Bolitik Religion Sport Sproch Tächnik Wisseschaft

Sunschtigs: Artikelindex vu A bis Z • Bsundersch glungeni Artikel • Läsigi Artikel • Artikel no Dialäkt • Audioufnahme vu Artikel • Ufnahme vu Dialäktwerter • E Fabel in verschideni Dialäkt ibersetze • Alemannischi Ortsnämme • Alemannischi Diernämme • Alemannischi Pflanzenämme

Di Alemannisch Wikipedia

Di alemannisch Wikipedia isch e Enzyklopedi in dr Dialäkt vum alemannische Sprochrüüm, also vu dr Ditschschwiz, vum Elsiss, vu Liechtestei, vu Oberbade, vum Schwobeland un vu Vorarlberg.

Die Enzyklopedi wachst dur di frejwillig Hilf vu allne, wu eppis in ihrem Dialäkt wän bitrage. Alli Iiträg kenne vu allne Bsuecher gschribe un gänderet wäre. Alli sin härzlig iiglade mitzmache. Bringe Ejer Wisse ii un hälfe eso mit, s Alemannisch z pfläge, ufzwärte un z erhalte. Di erschte Schritt sin ganz eifach!

Wär mir vu dr Alemannische Wikipedia sin un was mer wänn, findsch in unserem Brofil.

D Inhalt vu dr Wikipedia derfe frej kopiert un verbreitet wäre.

Bis jetz het s bi dr alemannische Wikipedia 30.535 Artikel.

Artikel vu dr Wuche: Saxophon

S Saxophon (nõch reformyrter Schriibwys au Saxofon) isch è Musiginschtrumènt uss Messing. S Roor isch konisch, es wittet sich also zum Ènd hy uff. Dõdemit unterschydèt sich d Bauwys vom Saxophon öppè vo dè zǜlindrischè Klarinettè. S Saxophon ghört dè Definition nõch, anderscht als sin metallischè Korpus vomuètè lòt, zuè dè Familliè vo dè Holzblõsinschtrumènt, well dè Dòn mit èm Roorblättle gmacht wörd.

S Inschtrumènt isch als „Saxophon“ vom Belgièr[Adolphe Sax (eigèntlich Antoine Joseph Sax) im Johr 1840 erfundè un am 21. März 1846 unter dè Nummèrè 3226 u Frankrych patentyrt. Im Badèntaadrag begründet dè Sax sini Erfindung mit èm Fäälè vo guèt klingendè Holzblõsinschtrumänt i dè düèfè Laag un hèt mit dè Erfindung vom Saxophon è Holzblõsinschtrumènt kreyrè wellè, wo klanglich zwǜschè m „wärmend-biègsamè“ Klang vo dè Klarinèttè un èm ehnder durchdringendè, nasalyrendè Sound vo dè Oboè lyt. (…dr ganz Artikel läse)

Friäjeri Artikel vu dr Wuche:

Hesch gwisst ...

... ass d Hoochschuel fir Gstaltig Ulm, wu 1968 zuegmacht wooren isch, as di internazionaal wiichtigscht Design-Hoochschuel noch em Bauhaus giltet?
... dass d Isebaanstrecki Metrò alpino Gurin–Pumatt vollständig underiirdisch wèèr?
... dass d Zimmer im Huis vom Eduard Egger mid zwee Meeter driissg fir diä damaalig Ziit rächt heech gsi sind, will är vo groosser Schtatuir gsi isch?
... ass s Buech Häutungen vu dr Verena Stefan fir dr Ufschwung vu feministischer Literatuur in etablierte Verlaag gsoorgt het?
... dàss dr Arthur F. Utz s Ìnternàzionààla Ìnschtitüüt fìr Soziààlwìssaschàfta un Politik z’ Friiburg mìtgrìnda hàt, fìr d’ kàthoolischa Soziààllehr uff àktüälla politischa un soziààla Probleema ààwanda?
... dass dè Bau vo dè Baikal-Amur-Magischtralè durch d Liferig vo Matriaal un Uusrüschtig vo andrè RGW-Staatè unterschtützt worrè isch?

Alemannischi Nochrichte:

1. Augschte 2024:
Sommerserie Dialäktatlas – Folge 4: Unterwegs (SRF)
29. Juli 2024:
Sebastian-Blau-Preis 2024: Finalisten sind nominiert (lifepr.de)
28. Juli 2024:
Bei Wanderungen auf dem Wiesentäler Alemannenweg steht die alemannische Mundart im Fokus (Badische Zeitung)
25. Juli 2024:
Sommerserie Dialäktatlas – Folge 3: Speis und Trank (SRF)
18. Juli 2024:
Sommerserie Dialäktatlas - Folge 2: Kommunikation (SRF)
14. Juli 2024:
Schwäbisch als Kulturerbe: Poetentreffen in Illertissen zeigt, warum Mundart so wichtig ist (Illertisser Zeitung)

Meh Nochrichte uf Dialäkt-Neuigkeite

1. Augschte

Bundesbrief

Schwyzer Bundesfyyr
1291: Noch em Schwyzer Nationalmythos schwere an däm Dag Abgsandti us dr drei Urkanton (Waldstätte) Uri, Schwyz un Unterwalden dr Rütlischwur un begrinde dodermit d Schwyzer Aidgnosseschaft. Au d Unterzaichnig vum Bundesbrief vu 1291 (Bild) wird fir dää Dag aagnuu.
1768: Dr Schwyzer Staatsrächtler Karl Ludwig von Haller chunnt uf d Wält.
1855: Ere Sailschaft unter dr Laitig vum Charles Hudson glingt d Erschtbstyygig vu dr Dufourspitze im Monte Rosa-Massiv, dr hegschte Bärgspitze vu dr Schwyz.
1857: Di dytsch Komponischtin Emilie Zumsteeg stirbt.
1891: In dr Schwyz finde zem erschte Mol Bundesfiire zum Gedänke an dr Rütlischwur un dr Bundesbrief vu 1291 statt.