Hunan

Hunan
	湖南省 (zh)
Localización
	27°24′N 111°48′L / 27.4, 111.8
Estado	República Popular da China
Capital	Changsha
Contén a división administrativa	Changde (pt) ; Changsha ; Chenzhou (pt) ; Hengyang (pt) ; Huaihua (pt) ; Loudi (pt) ; Shaoyang (pt) ; Xiangtan (pt) ; Xiangxi Tujia and Miao Autonomous Prefecture (en) ; Yiyang (pt) ; Yongzhou ; Yueyang (pt) ; Zhangjiajie (pt) ; Zhuzhou (pt)
Poboación
Poboación	65.683.722 (2010) (310,07 hab./km²)
Lingua usada	lingua cantonesa ; Waxiang Chinese (en) ; mandarín estándar ; Lingua mien ; Língua yue (pt) ; Lingua biao min ; Lingua cao miao ; Lingua zao min ; Hm Nai (en) ; Lingua bu-nao ; Lingua dong ; mandarín ; Xiang Chinese (en) ; Lingua hakka ; Gan ; Western Xiangxi Miao (en) ; Southern Tujia (en) ; Northern Tujia (en) ; Northern Dong (en) ; Guibei Zhuang (en) ; Eastern Xiangxi Miao (en) ; Eastern Qiandong Miao (en) ; Putonghua (en)
Xeografía
Superficie	211.836 km²
Punto máis alto	Ling Peak (en) (2.115,2 m)
Comparte fronteira con	Chongqing ; Provincia de Cantón ; Guangxi ; Jiangxi (pt) ; Hubei ; Guizhou (pt)
Datos históricos
Precedido por	Hunan (pt)
Organización política
• Xefe do goberno	Mao Weiming (en) (2020–)
Órgano lexislativo	Congresso Popular Provincial de Hunão (pt) ,
PIB nominal	4.178.150.000.000 ¥ (2020)
Identificador descritivo
Fuso horario	UTC+08:00
ISO 3166-2	CN-HN e CN-43
Outro
Irmandado con	Prefectura de Shiga (1982–); Prefectura de Saga (1983–); Prefectura de Tokushima (2011–)
Páxina web	hunan.gov.cn

Hunan (en chinés 湖南, en pinyin: Húnán) é unha provincia situada no centro da China.

Xeografía, historia, etnias e linguas

A súa capital e cidade máis grande es Changsha, nas ribeiras do río Xiang. Cunha poboación de pouco máis de 67 millóns de habitantes (datos de 2014), que residen nun territorio de aproximadamente 210 000 km², é a sétima provincia máis poboada da China e a décima provincia máis extensa do país.

O nome de Hunan significa literalmente «sur do lago».^[1] Este lago ao que se fai referencia é o lago Dongting, no nordeste da provincia. Situada no treito medio da conca do río Yangtzé, limita coas provincias de Hubei ao norte, Jiangxi ao leste, Guangdong e Guangxi ao sur, Guizhou ao oeste e Chongqing ao noroeste.

A zona de Hunan caeu baixo o dominio chinés contra o ano 350 a. C., cando a provincia converteuse en parte do Estado de Chu. Hunan foi o lugar de nacemento do revolucionario comunista chinés Mao Zedong,^[2] quen se convirteu no pai fundador da República Popular Chinesa.

Hoxe en día, Hunan é o fogar dalgunhas minorías étnicas, incluídos os tujia e os miao, xunto cos chineses han, que constitúen a maioría da poboación. As variedades de chinés que se falan inclúen o xiang, o gan e o mandarín do suroeste. O sitio de Wulingyuan foi inscrito como Patrimonio da Humanidade pola UNESCO en 1992.^[3]

Divisións administrativas

Hunan divídese en catorce divisiónes do nivel de prefectura: trece cidades de nivel de prefectura e unha prefectura autónoma:

#	Nome	Escrita chinesa	Pinyin	Tipo

1	Changsha	长沙市	Chángshā Shì	Cidade-prefectura
2	Changde	常德市	Chángdé Shì	Cidade-prefectura
3	Chenzhou	郴州市	Chénzhōu Shì	Cidade-prefectura
4	Hengyang	衡阳市	Héngyáng Shì	Cidade-prefectura
5	Huaihua	怀化市	Huáihuà Shì	Cidade-prefectura
6	Loudi	娄底市	Lóudǐ Shì	Cidade-prefectura
7	Shaoyang	邵阳市	Shàoyáng Shì	Cidade-prefectura
8	Xiangtan	湘潭市	Xiāngtán Shì	Cidade-prefectura
9	Yiyang	益阳市	Yìyáng Shì	Cidade-prefectura
10	Yongzhou	永州市	Yǒngzhōu Shì	Cidade-prefectura
11	Yueyang	岳阳市	Yuèyáng Shì	Cidade-prefectura
12	Zhangjiajie	张家界市	Zhāngjiājiè Shì	Cidade-prefectura
13	Zhuzhou	株州市	Zhūzhōu Shì	Ciedade-prefectura
14	Xiangxi	湘西土家族苗族自治州	Xiāngxī Tǔjiāzú Miáozú Zìzhìzhōu	Prefectura autónoma

As catorce divisións a nivel de prefectura de Hunan subdivídense en 122 divisións a nivel de condado (35 distritos, 17 cidades-condado, 63 condados e 7 condados autónomos). Estas á súa vez comprenden 2 587 divisións a nivel de municipio (1098 pobos, 1 158 municipios, 98 pobos étnicos, 225 subdistritos e oito oficinas públicas de distrito). A finais de 2017, a poboación total era de 68,6 millóns de habitantes.

Áreas urbanas

Poboación por áreas urbanas de prefecturas e cidades-condado
#	Cidade	Área urbana^[4]	Área de distrito^[4]	Cidade propia^[4]	Data censo
1	Changsha^[5]	2,963,218	3,092,213	7,040,952	2010-11-01
(1)	Changsha (nuevo distrito)^[5]	230,136	523,660	ver Changsha	2010-11-01
2	Hengyang	1,115,645	1,133,967	7,148,344	2010-11-01
3	Zhuzhou^[6]	999,404	1,055,150	3,857,100	2010-11-01
(3)	Zhuzhou (nuevo distrito)^[6]	94,326	383,598	ver Zhuzhou	2010-11-01
4	Yueyang	924,099	1,231,509	5,476,084	2010-11-01
5	Xiangtan	903,287	960,303	2,752,171	2010-11-01
6	Changde	846,308	1,457,419	5,714,623	2010-11-01
7	Yiyang	697,607	1,245,517	4,307,933	2010-11-01
8	Liuyang	588,081	1,279,469	ver Changsha	2010-11-01
9	Chenzhou	582,971	822,534	4,583,531	2010-11-01
10	Shaoyang	574,527	753,194	7,071,735	2010-11-01
11	Yongzhou	540,930	1,020,715	5,194,275	2010-11-01
(12)	Ningxiang^[7]	498,055	116,6138	ver Changsha	2010-11-01
13	Leiyang	476,173	1,151,554	ver Hengyang	2010-11-01
14	Huaihua	472,687	552,622	4,741,673	2010-11-01
15	Liling	449,067	947,387	ver Zhuzhou	2010-11-01
16	Loudi	425,037	496,744	3,784,634	2010-11-01
17	Changning	332,927	810,447	ver Hengyang	2010-11-01
18	Miluo	321,074	692,080	ver Yueyang	2010-11-01
19	Yuanjiang	281,097	666,270	ver Yiyang	2010-11-01
20	Zhangjiajie	250,489	494,528	1,478,149	2010-11-01
21	Lianyuan	245,360	995,515	ver Loudi	2010-11-01
22	Lengshuijiang	238,275	327,146	ver Loudi	2010-11-01
23	Linxiang	225,054	498,319	ver Yueyang	2010-11-01
24	Zixing	215,707	337,294	ver Chenzhou	2010-11-01
25	Jishou	212,328	302,065	parte da Prefectura autónoma tujia e miao de Xiangxi	2010-11-01
26	Xiangxiang	210,799	788,216	ver Xiangtan	2010-11-01
27	Hongjiang	197,753	477,996	ver Huaihua	2010-11-01
28	Wugang	187,436	734,870	ver Shaoyang	2010-11-01
29	Jinshi	156,230	250,898	ver Changde	2010-11-01
30	Shaoshan	27,613	86,036	ver Xiangtan	2010-11-01

Política

A política de Hunan está estruturada nun sistema de duplo partido-goberno como todas as demais institucións de goberno da China continental.

O gobernador de Hunan é o funcionario de máis alto rango no goberno popular de Hunan.

Porén, no sistema de goberno de duplo partido-goberno da provincia, o gobernador ten menos poder que o Secretario do Comité Provincial do Partido Comunista Chinés de Hunan, denominado coloquialmente como o "Xefe do PCCh de Hunan".

Cultura

A industria cultural de Hunan xerou 87 mil millóns de iuans en valor económico en 2007, e é un importante contribuínte ao crecemento económico da provincia. Esta industria representa o 7,5 % do PIB da rexión.^{[Cómpre referencia]}

Idioma

O chinés xiang (湘語) é a variedade homónima de chinés que se fala en Hunan. Ademais do chinés xiang, tamén hai outros dialectos e idiomas presentes, como o mandarín do suroeste, o hakka, o waxiang e o shaozhou tuhua. O Nü shu, un sistema de escritura para o shaozhou tuhua, úsase exclusivamente entre mulleres no condado de Jiangyong e áreas veciñas no sur de Hunan.^{[Cómpre referencia]}

Gastronomía

A cociña de Hunan destaca polo uso case ubicuo de chiles, allos e chalotas. Estes ingredientes dan lugar a un sabor distintivo seco e picante (en chinés 干辣; gān là),^[8] con pratos como touciño afumado e carne de res picante rustrida como exemplos principais do sabor.^[8]

Música

O huaguxi é unha forma local de ópera chinesa que é moi popular na provincia de Hunan.^{[Cómpre referencia]}

Notas

↑ Origin of the Names of China's Provinces Arquivado 27 de abril de 2016 en Wayback Machine., People's Daily Online.
↑ Schram, Stuart R. (Stuart Reynolds), 1924-2012. (1967). Mao Tse-tung. Harmondsworth: Penguin. ISBN 0140208402. OCLC 7874661.
↑ Centre, UNESCO World Heritage. "Wulingyuan Scenic and Historic Interest Area". UNESCO World Heritage Centre (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 11 de junio de 2019. Consultado o 12 de junio de 2019.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 国务院人口普查办公室、国家统计局人口和社会科技统计司编 (2012). 中国2010年人口普查分县资料. Beijing: China Statistics Print. ISBN 978-7-5037-6659-6.
↑ ^5,0 ^5,1 Novo distrito establecido despois do censo: Wangcheng (condado de Wangcheng). O novo distrito non está incluído no reconto de área urbana e área de distrito da cidade previamente expandida.
↑ ^6,0 ^6,1 Novo distrito establecido despois do censo: Lukou (condado de Zhuzhou). O novo distrito non está incluído no reconto de área urbana e área de distrito da cidad previamente expandida.
↑ O condado de Ningxiang coñécese actualmente como CLC de Ningxiang despois do censo.
↑ ^8,0 ^8,1 Eats, Serious. "A Song of Spice and Fire: The Real Deal With Hunan Cuisine". www.seriouseats.com (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 5 de junio de 2019. Consultado o 21 de novembro de 2020.

Véxase tamén

[1] Origin of the Names of China's Provinces Arquivado 27 de abril de 2016 en Wayback Machine., People's Daily Online.

[2] Schram, Stuart R. (Stuart Reynolds), 1924-2012. (1967). Mao Tse-tung. Harmondsworth: Penguin. ISBN 0140208402. OCLC 7874661.

[3] Centre, UNESCO World Heritage. "Wulingyuan Scenic and Historic Interest Area". UNESCO World Heritage Centre (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 11 de junio de 2019. Consultado o 12 de junio de 2019.

[2010PRCcensus-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 国务院人口普查办公室、国家统计局人口和社会科技统计司编 (2012). 中国2010年人口普查分县资料. Beijing: China Statistics Print. ISBN 978-7-5037-6659-6.

[Changsha-5] 5,0 ^5,1 Novo distrito establecido despois do censo: Wangcheng (condado de Wangcheng). O novo distrito non está incluído no reconto de área urbana e área de distrito da cidade previamente expandida.

[Zhuzhou-6] 6,0 ^6,1 Novo distrito establecido despois do censo: Lukou (condado de Zhuzhou). O novo distrito non está incluído no reconto de área urbana e área de distrito da cidad previamente expandida.

[Ningxiang-7] O condado de Ningxiang coñécese actualmente como CLC de Ningxiang despois do censo.

[Eats-8] 8,0 ^8,1 Eats, Serious. "A Song of Spice and Fire: The Real Deal With Hunan Cuisine". www.seriouseats.com (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 5 de junio de 2019. Consultado o 21 de novembro de 2020.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]