Centraal Planbureau

Sinds vorige week hanteren het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP), Centraal Bureau voor de Statistiek en Het Nibud een nieuwe #armoedegrens. Waar de drie organisaties eerst verschillende methodes gebruikten om armoede te meten, wordt vanaf nu één methode gebruikt. Hoe ziet deze nieuwe armoedegrens eruit, en hoe verschilt deze van de vorige armoedemethodiek? CPB’er Elian Griffioen bespreekt het in zijn column. “De hoogte van de armoedegrens wordt berekend met minimumvoorbeeldbegrotingen van het Nibud. In deze begroting wordt per huishoudtype (alleenstaande, paar met kinderen etc.) vastgelegd wat noodzakelijke uitgaven zijn en wat ze minimaal kosten,” schrijft Griffioen. In de nieuwe methodiek wordt gerekend met werkelijke uitgaven van huishoudens. Het voordeel hiervan is dat de methode beter bij de realiteit aansluit. “Een andere vernieuwing is het meenemen van het #vermogen van een huishouden. Er zijn huishoudens met een inkomen onder de armoedegrens, maar die wel een buffer hebben waarmee ze hun noodzakelijke uitgaven kunnen doen. In de huidige methodiek wordt dat huishouden als arm gezien, omdat uitsluitend naar het inkomen wordt gekeken. De nieuwe methodiek schrijft voor dat een huishouden niet arm is, als zijn vermogen groter is dan de jaarlijkse uitgaven volgens de bijbehorende armoedegrens.” Het CPB gebruikt vanaf het komend Centraal Economisch Plan de nieuwe armoedegrens. Door de verandering in de methode om armoede te meten, verandert ook het aantal mensen dat volgens die definitie in #armoede leeft. Dit betekent echter niet dat de ramingen met de oude methode geen waarde meer hebben. Zo kan de kabinetsdoelstelling om de armoede niet te laten stijgen ook met de oude methode goed gemonitord worden. Lees de volledige #column via: https://lnkd.in/epnKM-M3

In het bedrijfsleven is er nog altijd een grote #loonkloof tussen mannen en vrouwen: in 2022 was het verschil in salaris zo’n 6,9%. Bij de overheid gaat dit gelukkig beter, daar bedroeg het verschil in 2022 slechts 1,8%. Na onderzoek blijkt dat binnen het CPB geen loonkloof bestaat. Toch zien we ook ruimte voor verbetering. CPB’er Janneke Pieters bespreekt het in haar column. “Geen loonkloof, hoe zouden we dat voor elkaar hebben gekregen? We weten uit onderzoek dat hoe minder ruimte er is voor subjectieve beoordeling, hoe kleiner de kans dat vrouwen worden benadeeld doordat zij bewust of onbewust als minder competent worden gezien. Het helpt dus dat we bij het CPB duidelijke richtlijnen en criteria hanteren voor het inschalen van nieuwe medewerkers en het beoordelen van zittende medewerkers,” schrijft Pieters. “Kunnen we dan op onze lauweren rusten? Dat denk ik niet. Ten eerste is er in onze manier van evalueren best nog ruimte voor verbetering, door bijvoorbeeld minder te leunen op “open vragen” en de criteria voor beoordeling explicieter te maken. Ten tweede hebben we nu gekeken naar gelijk loon voor gelijk werk, maar ongelijk loon vanwege ongelijk werk vraagt net zo goed aandacht.” Het doorstromen van vrouwen naar hoger betaalde functies is hier een voorbeeld van. Een belangrijke factor hierin is het hebben van #rolmodellen: “you can’t be what you can’t see.” Lees de volledige column via: https://lnkd.in/e_rxmW_y

Gisteren heeft CPB-directeur Pieter Hasekamp de nieuwe #langetermijnverkenning ‘Kiezen voor later: vier visies voor 2050’ van het Centraal Planbureau aangeboden aan minister-president Dick Schoof. Politici en beleidsmakers kunnen bij het nadenken over #toekomstgericht beleid breed putten uit de gepresenteerde scenario’s en de uitwerking per thema. De inzichten helpen om de gevolgen van beleidskeuzes op de lange termijn inzichtelijker te maken. Lees de langetermijnverkenning via: https://lnkd.in/eiwNpFRY

De keuzes van nu zijn bepalend voor het Nederland van 2050. In de vandaag verschenen #langetermijnverkenning Kiezen voor later: vier visies voor 2050 schetst het Centraal Planbureau (CPB) vier #scenario’s die de politiek kunnen helpen die keuzes te maken: Markt, Autonoom, Duurzaam en Samen. In ieder scenario staat een andere maatschappijvisie centraal en worden verschillende thema’s uitgewerkt: #economischeontwikkeling, #arbeidsmarkt, #socialezekerheid, #zorg en #ruimteEnwonen. Politici en beleidsmakers kunnen putten uit de scenario’s en uitwerkingen per thema: een breed palet aan inzichten over mogelijke beleidskeuzes op de lange termijn en hun effecten. De langetermijnverkenning laat ook zien dat keuzes niet gratis zijn: er zijn altijd keerzijdes aan verbonden. Lees de langetermijnverkenning via: https://lnkd.in/eiwNpFRY

Goed gesprek met de commissie #GroeneGroei, over de gezamenlijke planbureaureflectie vanuit bredewelvaartsperspectief op de kabinetsplannen, door Stefan Thewissen (CPB), Simon Tunderman (SCP) en Sander de Bruyn (PBL). Met Kamerleden Henk Vermeer, Silvio Erkens, Wytske Postma en Suzanne Kröger. Over de effecten van keuzes nu voor later en over de waarde van modellen en burgerperspectief voor regeringsbeleid. Zie hier de hele reflectie https://lnkd.in/eDP523An

Nieuwe technologieën brengen een juridische jungle aan wet- en regelgeving met zich mee. Deze wetten en regels zijn er niet voor niets: de bescherming van #persoonsgegevens is een groot goed. Toch kan de omgang met de wet- en regelgeving binnen de overheid beter en efficiënter, zo stelt CPB’er Erwin Zijleman in zijn column. “Dankzij allerlei stelsels, platforms en andere overlegorganen wordt er eindeloos vergaderd om te controleren of iedereen zich wel aan de regels houdt. Daarnaast is er een enorme papierwinkel opgetuigd, waarin controle op controle op controle plaatsvindt en de richtlijnen, protocollen, uitvragen en assessments over elkaar heen buitelen.” Deze protocollen staan het gebruik van innovaties soms in de weg. Zo werd vorig jaar voor ambtenaren een verbod op het gebruik van (generatieve) #AI afgekondigd. Zijleman: “Dit standpunt is inmiddels gelukkig genuanceerd, maar verbieden in plaats van heldere kaders stellen is wat mij betreft, en zeker in het geval van nieuwe technologie, altijd een slecht idee. Zeker een #kennisorganisatie als het CPB moet kunnen profiteren van de mogelijkheden van nieuwe technologieën als (generatieve) AI. Het gebruik van AI vergroot het aantal mogelijkheden van onderzoekers door onder andere tijdrovend handwerk uit handen te nemen, te helpen bij het genereren van ideeën, bij te dragen aan betere code en grotere en complexere analyses uit te voeren.” Hoewel het gebruik van AI niet zonder gevaren is, biedt het interessante mogelijkheden voor wetenschappelijk onderzoek die het verkennen waard zijn. Lees meer in de volledige #column: https://lnkd.in/e_5EttE3

Het aantal #leraren in het aanvullend onderwijs is relatief klein. Ongeveer 8% van het lerarentekort kan worden verholpen als leraren die uitsluitend in het aanvullend onderwijs werken, overstappen naar het publieke onderwijs. In totaal gaat het om 3600 personen met een lerarendiploma in het #AanvullendOnderwijs, zo’n 80% van de werkenden in het aanvullend onderwijs heeft geen lesbevoegdheid. Dit blijkt uit nieuw CPB-onderzoek. Leraren in het aanvullend onderwijs werken daar vooral als zelfstandig ondernemer, vaak naast een vaste aanstelling bij een school. Deze groep werkt op een publieke school overigens bijna evenveel uren als de gemiddelde leraar. Bij #studiebegeleidingsinstituten werken weinig leraren, veel werknemers zijn studenten. Daarnaast is in de studie gekeken naar privéscholen. Veel werkenden op #privéscholen hebben een achtergrond in het publieke onderwijs. Vergeleken met het aantal docenten in het publieke onderwijs is de omvang echter minder dan 0,5%. Deze bevindingen nemen niet weg dat de toenemende #privatisering van het onderwijs ook andere risico’s kent, bijvoorbeeld voor de kansengelijkheid in het onderwijs. Deze risico’s vallen buiten de scope van dit onderzoek. Lees het volledige onderzoek via: https://lnkd.in/eYdi8yTE

Op 10 oktober presenteert het CPB een nieuwe langetermijnverkenning voor de Nederlandse economie in 2050. In vier scenario’s, gebaseerd op verschillende maatschappijvisies, wordt naar de toekomst van Nederland gekeken. Deze toekomst wordt getekend door bestaande trends als vergrijzing en klimaatverandering. De mate waarin deze trends doorwerken is afhankelijk van beleidskeuzes. Deze keuzes gaan gepaard met afruilen: niet alles kan, en zeker niet alles tegelijk. CPB-directeur Pieter Hasekamp bespreekt het in zijn Essay in het Financieele Dagblad. “In het eerste scenario, Markt, ligt de nadruk op economische vrijheid en het streven naar materiële welvaartsgroei. Die visie gaat gepaard met relatief hoge arbeidsmigratie en veel productiviteitsgroei door technologische ontwikkeling. Daar zitten wel schaduwzijden aan: meer ongelijkheid bijvoorbeeld, en negatieve gevolgen voor klimaat en leefomgeving,” schrijft Hasekamp. Zo bestaan er in ieder scenario andere keuzes op verschillende beleidsdomeinen. Op basis van deze keuzes worden indicatieve uitkomsten voor 2050 gepresenteerd. “Het is goed om nogmaals te benadrukken te dat dit geen toekomstvoorspellingen zijn. De beleidskeuzes in de scenario’s zijn gestileerd: in werkelijkheid zullen er combinaties en tussenoplossingen mogelijk zijn. Maar ook extremere uitkomsten zijn denkbaar. Toch kan deze scenariostudie kan helpen bij het maken van bewuste en onderbouwde beleidskeuzes, die mede bepalen hoe Nederland er straks uitziet. Als we voorsorteren op toekomstige ontwikkelingen wordt het gemakkelijker om gewenste doelen te bereiken.” Daarom is het van belang om nu keuzes te maken over waar we later willen uitkomen. Lees het volledige essay via: https://lnkd.in/eq6tMTjp

Hoe kun je omgaan met #neurodiversiteit op de #werkvloer? Die vraag stond gisteren op #diversityday centraal tijdens een bijeenkomst van de drie planbureaus (CPB, #PBL en #SCP). Het #diversiteitsnetwerk van het #CPB was dit keer de organisator. Het CPB omarmt diversiteit, omdat er plaats is voor verschillende geluiden en bijdragen, los van hoe collega's zichzelf identificeren of op welke manier hun brein werkt. Dat onderstreepte directielid Jeroen Hinloopen tijdens zijn openingswoord. Jasper de Jong nam ons mee in zijn verhaal als autist in de IT. Met -zoals hij zelf zegt en gisteren ook overduidelijk gebleken - een gezonde dosis zelfrelativering en een focus op de meerwaarde van neurodiversiteit. Karin Westerbeek van de #Onderwijsraad én docent sprak over neurodiversiteit in het onderwijs – en daarmee de basis voor de werkvloer. Debby Lanser (CPB) ging aan de hand van een interactieve werkvorm met de deelnemers over neurodiversiteit in gesprek. Rick de Vries (PBL) leverde een bijdrage in de vorm van een reflectie en nam ook deel aan de paneldiscussie. #cpb #centraalplanbureau #diversiteit #inclusie

Gezondheidseconoom Katherine Baicker verzorgt op 17 oktober de CPB-lecture. Het thema is 'Zorgverzekeringen, eigen betalingen, zorguitgaven en gezondheid: wat kunnen we leren van experimenten?' Baicker is rector van de universiteit van Chicago, hoogleraar Gezondheidseconomie en als hoofdonderzoeker bij het Oregon Health Insurance Experiment onderzocht Baicker de effectiviteit van zorgverzekeringen en eigen betalingen. Anne-Fleur Roos (programmaleider zorg CPB) presenteert nieuw CPB-onderzoek naar de inkomens-en risicosolidariteit in de Nederlandse zorg. Barbara Goezinne (DG Curatieve Zorg, Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport) zal bespreken wat het onderzoek betekent voor Nederlandse beleidskeuzes. Aanmelden voor de lezing is nog mogelijk, kijk voor meer informatie: https://lnkd.in/e7FEdMZF