De Groene Koers

In de zomer van 2022 dagen het Waterschap Rijn en IJssel en de Gemeente Arnhem in een gezamenlijke tender aannemers uit om bij de versterking en herinrichting van de Rijnkade de grenzen te verleggen. Bijvoorbeeld door in de klasse tot 56kW uitsluitend emissieloos materieel in te zetten én de emissies voor zware machines te reduceren. Bouwcombinatie Samen (G. van der Ven B.V. Aannemingsbedrijf, Ballast Nedam en Hakkers) overtreft echter alle verwachtingen. “Toen we de inschrijvingen openden, werden we echt verrast door de inzending van Bouwcombinatie Samen”, zegt Frans Van Der Werf, toen contractmanager en nu betrokken als Zero Emissie-adviseur namens de opdrachtgever. “Nooit hadden we verwacht dat aannemers al zo ver konden gaan.” Helemaal niet in 2022 toen de routekaarten voor het programma Schoon en Emissieloos Bouwen (SEB) werden geschreven en het assortiment elektrisch bouwmaterieel  beperkt was. “Toch hebben we bewust ingezet op emissiereductie middels eisen en gunningscriteria in de aanbesteding. Deze zijn kwantitatief gemaakt met CO2 als parameter. Daardoor bereiken we qua emissiereductie een equivalent van 1,45 miljoen kg CO2.” Voor Bouwcombinatie Samen betekende deze opdracht ook stevige investeringen. Jos Kamphuis: “Voor de werkzaamheden – bestaande uit het vervangen van bestratingen, aanpassingen aan de riolering, vervangen van de waterkering met damwanden en het plaatsen van prefab keerwanden is een breed pallet materieelstukken nodig.” Denk daarbij aan bandenkranen, hydraulische rupsgraafmachines, een silent piler voor de damwanden, een emissieloos trilblok, een elektrische kraan op het drijfschip, miniloaders, een kleine wals én veel klein materieel zoals elektrische trilplaten, stampers, bandenslijpers en handgereedschappen. Daarnaast rijden er zes elektrische vrachtwagens, vijf trekker-oplegger-combinaties en een elektrische knijperauto rond op de kade. “Boven de contractuele verplichtingen - in het kader van het emissiereductieplan - zijn bovendien vijf zero emissie machines aangeboden, aangeschaft en ingezet in de klasse 56 tot 130kW en twaalf machines in de klasse 130-560kW.”   Dat het materieel in de categorie 130-560 kW emissievrij draait op de Rijnkade, is opvallend, gezien de beschikbaarheid. Jos: “Wij laten hier zien dat er al veel kan. Belangrijk om daarbij te benoemen is dat bijna alle materieelstukken nieuw of gloednieuw zijn. Veel is voor dit werk aangeschaft. Gedeeltelijk af fabriek en gedeeltelijk nieuwe machines die geëlektrificeerd zijn bij ombouwers.” Het Ibis kraanschip is echter een retrofit. Jos: “Dit schip is voor dit project bekabeld en aangesloten op het bouwstroomnetwerk gevoed met 100% Nederlandse windenergie.” Over de aanbesteding, de werkwijze en de laadinfra aan de Rijnkade is veel meer te vertellen dan in een LinkedIn-bericht past. Wil je het volledige verhaal lezen, bezoek dan onze site: https://lnkd.in/evkjZf46

Hoeveel kost laden? Ook op deze vraag geeft de rapportage van De Bouwplaats van Morgen antwoord. Al is die niet eensluidend. De laadbehoeften en de aanwezigheid van voldoende laadcapaciteit bleken daar grote invloed op te hebben. “In de praktijk zijn grote fluctuaties in de laadkosten zichtbaar, uiteenlopend van 0,20 tot 2,50 €/kWh”, aldus het rapport. Waarbij de beschikbaarheid van een geschikte elektriciteitsaansluiting nabij de werklocatie de grootste invloed heeft. Laden in de nabijheid heeft de voorkeur, blijkt ook uit de voorbeelden: - Het lukte Gebr. v.d. Brand en van Oort BV om het goedkoopst te laden: € 0,20 /kWh. Een machine die werd ingezet nabij de thuislocatie, keerde dagelijks terug en werd thuis opgeladen aan de AC lader. - J. Veldhuizen BV gebruikte voor een wegenbouw project in de Utrechtse binnenstad gebruik van een tijdelijke aansluiting i.c.m. een mobiele laad-containerunit. Hier bedroegen de laadkosten € 0,47 /kWh. - Ook met ‘laden bij de buren’ is ervaring opgedaan. J. Veldhuizen BV vond een agrariër met een laadplek (3 x 32A) en sprak een all-in elektra tarief af van 0,50 €/ kWh. - Bij de herinrichting van een kruispunt voor de gemeente Amsterdam is geladen bij een nabijgelegen bouwhub van VolkerWessels. Op deze locatie waren alleen snelladers (175kW) beschikbaar voor 0,70 €/ kWh. Is er geen netaansluiting aanwezig dan kunnen de laadkosten flink oplopen, concluderen de onderzoekers. “Er dient dan gebruik te worden gemaakt van oplossingen zoals wisselbatterijen of mobiele energieopslag containers. De aanschafkosten van deze assets en de logistieke kosten zorgen voor een verhoging van het totale kostenplaatje. Hierbij kan gesteld worden dat bij grotere, langdurige projecten dit georganiseerd kan worden op een manier die de meerkosten van het laden relatief laag houdt. Bij korter lopende projecten waarbij er voor enkele weken gebruik wordt gemaakt van wisselaccu’s of mobiele energieopslag containers zullen de kosten van het laden echter aanzienlijk hoger zijn.” Een belangrijke tip voor opdrachtgevers is: organiseer tijdig een netaansluiting of laadpunt in de nabijheid van de werklocatie. In tijden van netcongestie vraagt dat om een goede planning. Zorg daarnaast dat de vermogensvraag voor het in te zetten materieel in beeld is. Hierdoor kunnen veel kosten bespaard worden. En hou – als er geen netaansluiting is – rekening met meerkosten voor energieopslagcontainers of wisselaccu’s. Een samenvatting van de bevindingen staat op de site van De Groene Koers: https://lnkd.in/e4_aCHXu Het volledige rapport is beschikbaar op: https://lnkd.in/dumddGJJ De Groene Koers is een initiatief van Koninklijke Bouwend Nederland, Cumela, BMWT , Koninklijke VHG, Vereniging MKB INFRA.   #SEB #emissievrij #bouwmachines #bouwen #gww

City of Amsterdam is een van de gemeenten die het ambitieuze niveau van het SEB-convenant ondertekende. Zij ontwikkelde een eigen routekaart, waarvan de gemeente zegt: “Onze routekaart is gebaseerd op ambities, daarom stellen we scherpere eisen dan de SEB-routekaarten.” Of die ambities haalbaar zijn voor al het materieel zal de praktijk uitwijzen. In 2028 moet het middelzware materieel (tot 130kW) in de hoofdstad emissievrij draaien. Voor lichte machines (tot 56kW) is de datum vastgesteld op januari 2025. Alleen voor gespecialiseerd materieel en specifieke projecten worden uitzonderingen gemaakt. Ter vergelijking: het basisniveau van de routekaart SEB gaat voor licht materieel uit van Stage III in 2025 en ZE in 2028. Terwijl om te voldoen aan het minimumniveau de lichte machines pas in 2030 emissievrij moeten zijn. Voor ondernemers die langjarige contracten hebben is die ambitieuze aanpak niet onoverkomelijk en geeft het investeringsperspectief, blijkt als we een van die aannemers spreken. Maar de meeste aanwezigen waren een andere mening toegedaan, bleek toen plenair de vraag werd gesteld: moet er meer emissieloos worden uitgevraagd om versnelling te creëren? KWS Infra gaf aan dat er meer opdrachtgevers (dan Amsterdam) nodig zijn om elektrisch materieel volledig te kunnen inzetten. Een punt dat Heijmans onderschreef: “Continuïteit is erg belangrijk. Op dit moment wordt er te weinig emissieloos uitgevraagd.” En dan is er nog niet eens ingegaan op de laadproblematiek. In de deelsessie van Koninklijke Bouwend Nederland, gepresenteerd door Willemijn Visscher, kwam de laadinfrastructuur aan bod. Zij vroeg of de risico’s m.b.t. de netcongestie horen bij de aannemer. Een groot deel van de zaal vond van niet. De levering van voldoende stroom is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van de opdrachtgever en opdrachtnemer. “Alleen dan kan de prijs voor laden naar beneden.” Daarnaast is het wenselijk dat er wordt aangesloten op de bestaande infrastructuur, want een laadcontainer plaatsen is een dure optie. Niet alleen door de investeringskosten – die worden doorberekend in de huurprijzen – er komen ook additionele kosten bij voor de logistiek, de planning en de verzekeringen. Waarom de verzekeringen voor elektrisch materieel hoog zijn, werd echter niet volledig duidelijk. “Verzekeraars baseren hun tarieven op statistieken. Omdat er nog weinig data beschikbaar is, zijn zij voorzichtig”, zegt een van de assurantiemakelaars. Voor de planning en inrichting van de bouwplaats werd wel helder waarom hier extra uren in gaan zitten. “Als aannemers voeren we niet alleen gesprekken met de opdrachtgever maar ook met de brandweer. Dat doen we bij ieder project, omdat de interpretatie van de regelgeving verschilt per veiligheidsregio.” De Groene Koers is een initiatief van Koninklijke Bouwend Nederland, Cumela, BMWT , Koninklijke VHG, Vereniging MKB INFRA.   #SEB  #emissievrij  #bouwmachines  #bouwen  #gww  

Hoe efficiënt kan je werken met elektrisch materieel? Dat was de centrale vraag bij slotevent van de Bouwplaats van Morgen, of - zoals Willem Christiaens (FIER ) - het verwoordt: “Als consortium doorliepen we het avontuur om elektrische graafmachines te testen. Met als doelen: ervaring opdoen met de machines en laadvoorzieningen, technische verbeteringen doorvoeren en inzicht krijgen in de kosten en business cases.” Staad Groep leverde 7 mobiele graafmachines (DX165W) en de rupsgraafmachine (DX355LC) en onderging in de tussentijd een transformatie. “Waren we een regionale importeur, tegenwoordig zijn we producent van elektrische machines geworden”, zegt Sijmen Staadegaard. Mede door zijn inzet gingen de ontwikkelingen rap. In eerste instantie was het doel namelijk dat machines (ongeacht de werkzaamheden) een volledige dag moesten kunnen draaien. Door een modificatie is dat inmiddels ruim mogelijk. Maar dat was niet het enige aandachtspunt. René van Gijlswijk (TNO): “We hebben 12,5 werkjaren aan data verzameld. Uit die data kwam naar voren dat de 16 tons graafmachine een gemiddelde energiebehoefte van 18kW heeft, zo’n 220kWh per dag, en de 35 tonner 50kW en 400kWh per dag. Voor bosbeheer en sloopwerk ligt dat gebruik iets hoger.” Bij de eerste versie van de machine moest de batterij echter halverwege de middag gewisseld worden, maar nadat Staad de powerbox upgradede was één batterijwissel voldoende om ruim anderhalve dag te draaien. Bij het SOMA College is tevens het energieverbruik van het elektrische materieel vergeleken met gelijkwaardige diesels (Stage IV). Rene: “De uitkomst voldeed aan de verwachtingen: 4kW is het equivalent van 1 liter diesel. De werkzaamheden – en veel rijden – hadden daar geen invloed op.” Gedurende de looptijd is 21 ton CO2 bespaard door gebruikmaking van netstroom. Was dat zonne-energie geweest dan zou er 35 ton CO2 zijn bespaard. Maar … daar hangt een prijskaartje aan. De TCO voor de mobiele graafmachine is 42% hoger, voor de rupsgraver is dat 34%. Dat komt vooral door de hogere investeringskosten, de verzekeringskosten en in een aantal gevallen ook – wel erg uiteenlopende kosten voor – de stroomvoorziening. “Die extra kosten moeten opdrachtgevers budgetteren”, klinkt het vanuit de deelnemers. “Daarnaast hebben we een volwassen markt nodig. Nu is de vraag te klein om de kosten te drukken en uit te smeren.” Dat heeft de aannemers er niet van weerhouden om meer elektrisch materieel te kopen. “Iedere keer maken we nieuwe afwegingen, maar elektrisch heeft de voorkeur.” Al vraagt dat een en ander van de ondernemersvaardigheden, want: “De vraag is naar emissievrij materieel is nog onregelmatig en voor de inzet moet ook buiten de eigen regio gekeken worden.” Maar, daar staan volgens hen - Jaap Veldhuizen, Gebr. v.d. Brand en van Oort BV, Boomrooierij Weijtmans B.V., Gebr. Coremans Grondwerken BV, BV LOONBEDRIJF W.HUYBREGTS, @Janssen Maastricht, Aannemingsbedrijf van der Zanden Moergestel BV - nieuwe kansen tegenover.

Afgelopen zomer ondertekenden 21 nieuwe partijen het SEB-convenant. De teller staat daarmee op ruim 100 ondertekenaars. Teleurstellend is de tekenbereidheid van de gemeenten. Zo’n 38 gemeenten omarmen de doelstellingen om de bouw te verduurzamen middels het programma Schoon en Emissieloos Bouwen (SEB). Dat is ongeveer 10% van alle gemeenten. Voor bouwpartijen - die willen en moeten investeren in duur emissievrij materieel - is dat een harde dobber.   Terecht vragen bouwondernemers zich af of de SEB-doelstellingen haalbaar zijn bij het ontbreken van een geharmoniseerd beleid en geharmoniseerde uitvraag (van gemeenten). In het verlengde daarvan wordt het voor ondernemers namelijk moeilijk om investeringsbeslissingen te nemen. Bovendien komen de beschikbaarheid en betaalbaarheid van materieel zo in het gedrang. En - door het ontbreken van zoveel publieke opdrachtgevers - is er ook onvoldoende stimulans om de laadinfrastructuur te verbeteren. Deze zorgen heeft De Groene Koers middels een brief kenbaar gemaakt aan de Staatssecretaris van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, de heer Chris Jansen. Graag komen BMWT, Cumela, Vereniging MKB INFRA, Koninklijke VHG en Koninklijke Bouwend Nederland met hem in gesprek. Niet alleen om de zorgen van ondernemers te bepraten, maar vooral ook om onze gezamenlijke verantwoordelijkheid te bespreken. Zodat we koers kunnen houden binnen het SEB-convenant. #opwegnaarseb #seb #emissieloos #bouw #infra #gww #bouwmachines

Bork Groep is een van de VERAS Sloopaannemers die jou op Demolition Day laat kennismaken met het slopersvak én emissievrij draaien. Op het terrein van de voormalige tabaksfabriek Niemeyer in Groningen is iedereen op 21 september welkom. Arnout Vos is commercieel manager bij Bork Groep en nauw betrokken bij alle ontwikkelingen op het terrein van duurzaamheid en circulariteit. “Schoon en emissieloos draaien is daar onderdeel van.” “We zijn begonnen met het elektrificeren van het kleine materieel, handgereedschap en rijdende machines tot 5 ton”, vertelt hij. En inmiddels is ook het grote materieel aan de beurt. “Op Demolition Day komen ook onze elektrische 30-tons rupskraan en elektrische 6x2 vrachtwagen (trekker) in actie. Deze trekker is multi-inzetbaar met een kiptrailer, een afzetbaar portaalsysteem of een semi-dieplader waarmee we ons materieel naar de locatie kunnen vervoeren.” De nieuwe elektrische rupskraan is een omgebouwde Hyundai 260. “Een verzwaarde machine uitgerust met speciale slooptools”, legt Arnout uit. “Deze zetten we in op duurzame sloopprojecten en hij draait mee op onze recyclinglocatie. Bij regulier werk is de rupskraan een volledige werkdag inzetbaar, maar binnenkort krijgen we een zwaarder accupakket waardoor een dag werken met één accu ook mogelijk is bij zware werkzaamheden, zoals vergruizen en hameren.” Waar hij op wijst is dat elektrisch werken een goede voorbereiding vergt. “In het voortraject moet je het type werkzaamheden, het beschikbare materieel, de logistiek en de laadmogelijkheden goed in beeld hebben. Dat is vooral een aanpassing in de planning, want door die zorgvuldige voorbereiding winnen we later weer tijd.” Bij Niemeyer was het belangrijkste issue al getackeld; er was een grote stroomaansluiting aanwezig. “Maar als dat niet het geval is dan moet deze tijdig aangevraagd worden anders ben je aangewezen op accupacks.” Over de prestaties van het elektrische materieel is hij tevreden. “Het is schoner en we beperken geluidsoverlast voor omwonenden. Waar we ons echter wel zorgen over maken is dat er te weinig emissieloze projecten worden uitgevraagd. Terwijl wij continuïteit nodig hebben om op te schalen.” Demolition Day is daarom niet alleen interessant voor het grote publiek, maar ook voor gemeenten en andere opdrachtgevers die zich willen verdiepen in schoon en emissieloos slopen. Bork Groep toont in Groningen de mogelijkheden, maar ook op 12 andere locaties laten Veras-leden zien hoe snel de branche zich beweegt richting een circulaire en uitstootvrije toekomst. Op www.demolitionday.nl kan je je aanmelden voor diverse projectbezoeken. (Aanmelden voor een bezoek aan de Niemeyerfabriek is niet nodig. Bork Groep heeft bussen geregeld van P+R Haren & Hoogkerk om op locatie te komen. Deze rijden iedere 30 minuten) De Groene Koers is een initiatief van Koninklijke Bouwend Nederland, Cumela, BMWT , Koninklijke VHG, Vereniging MKB INFRA.   #SEB #emissievrij #bouwmachines #bouwen #gww #sloop #zeroemissie

Om het verkeer beter te laten doorstromen, wordt 14 kilometer van de A1 tussen Apeldoorn en Twello verbreed. Heijmans past waar mogelijk nieuwe duurzame technieken toe, hergebruikt materialen en zet emissieloos materieel in om de ambities van opdrachtgever Rijkswaterstaat te realiseren. Het project is uniek door de innovaties, inspanningen en omvang. Wil je weten hoe Heijmans de duurzame ambities vertaalt naar de praktijk? Het Infraplatform Oost (IPO) en de afdeling Stedendriehoek Salland van Koninklijke Bouwend Nederland nodigen je uit voor een projectbezoek op woensdag 18 september. Locatie: Bezoekerscentrum Heijmans depot in Wilp Programma 15:00 Welkom door Peter Gelink, voorzitter Infra Platform Oost en Peter Meerman, voorzitter Stedendriehoek Salland. 15:15 Rondleiding project door Rob van Eersel van Heijmans Infrastructuur B.V.. 16:20 Toelichting project aanleiding, doelen en omgeving door Maarten van Dijck, omgevingsmanager Heijmans Infra. 17:00 Reflectie op de uitdagingen in de samenwerking door Steenbergen Erik (technisch manager Heijmans Infra) en Jasper Middelkamp (Rijkswaterstaat). 17:30 Afsluiting Aanmelden Ben je geïnteresseerd en wil je van deze bijzondere gelegenheid gebruikmaken? Wees er dan snel bij want er zijn maximaal 25 plekken beschikbaar. Meer informatie vind je op: https://lnkd.in/ehE6-tWB Aanmelden kan via: https://lnkd.in/eAXKxAxu Voor vragen over de organisatie kun je terecht bij Jorrit van Ommen, Vereningingsmanager Regio Oost (BNL).

To connect the dots, dat is precies waar de oprichters van Watermeln zich door onderscheiden. Het was namelijk Jasper Baltus die tijdens zijn afstudeerproject van de opleiding Technische bedrijfskunde nadacht over het hergebruik EV-batterijen. Gewapend met die kennis en ervaring die Jeff Wezel opdeed in de waterstoftechnologie ontwikkelden zij de Watermeln, een intelligente batterij-brandstofcelcombinatie die draait bij de versterking van de oeverconstructie van het Noord-Hollandsch Kanaal. “De opdracht tijdens mijn afstuderen was om van de afgedankte batterijen uit elektrische auto’s een economisch rendabel businessmodel te maken, ondanks dat deze accu’s nog maar sporadisch vrij kwamen. Dat pakten we steeds breder op met als resultaat EcarACCU, een bedrijf dat accupakketten uit EV-auto’s demonteert en de cellen hergebruikt.” Bij hetzelfde bedrijf studeerde ook Jaspers zakenpartner Jeff af, al splitsen hun wegen zich tijdelijk. “Ik zette een batterijverhuurafdeling verder op, terwijl Jeff ondertussen actief was in de waterstoftechnologie. Beiden merkten we echter dat een van de knelpunten is dat batterijen constant bijgevoed moet worden. Zo ontstond het idee om een waterstofgenerator te ontwikkelen.” In eerste instantie waren festivals de huurders voor Watermeln, maar de bouw kwam al snel in zicht. “Festivals hebben een volatiel stroomprofiel en er moeten behoorlijk hoge pieken opgevangen worden.” Maar ook bij een regelmatiger en langduriger stroomvraag in de bouw bewijst Watermeln zijn waarde. Zoals in Purmerend bij de versterking van de oeverconstructie in opdracht van de Provincie Noord-Holland. “Combinatie Beens Groep/Hakkers heeft een laadbehoefte van bijna 500kWh per dag voor een elektrisch schip. Met een (traditionele) 10 footscontainer met accu’s wordt dat lastig. Deze heeft een capaciteit zo’n 300 tot 500 kWh en moet dan te vaak van het ponton worden gehaald om op een andere plek te laden. En een dieselgenerator ernaast is bij dit project ook geen optie.” Voor de Watermeln, WM 200, zijn minder logistieke handelingen nodig om emissievrij te werken, omdat waterstof ter plaatse wordt omgezet in elektriciteit. “De groene waterstof wordt aangeleverd in een H2-container van ROGER Renewable Energy B.V.. Dat is een 20 footscontainer met gasflessen aan de binnenzijde. Deze heeft een inhoud van 300 kilo waterstof. Doordat de brandstofcel minimaal 15 kWh elektriciteit per kilo waterstof produceert heeft de mobiele hub een indrukwekkende bruikbare capaciteit van meer dan 4.500 kWh. Beens kan daardoor met één ROGER-container meerdere weken duurzaam laden.” In Purmerend koopt de aannemer zelf waterstof in, maar Watermeln biedt meer opties aan. “Wij kunnen tegen een aantrekkelijke prijs waterstof leveren. Daarnaast is het mogelijk om de interne batterij bij te voeden vanuit het net. Dit kan een deel van de kosten besparen.” De Groene Koers is een initiatief van Koninklijke Bouwend Nederland, Cumela, BMWT , Koninklijke VHG, Vereniging MKB INFRA.

In gesprek met de Arbeidsinspectie over DME Met de brief van de Nederlandse Arbeidsinspectie (NLA) van 28 december 2023 over aanscherping op het handhavingsbeleid dieselmotoremissie (DME) voor machines met dieselmotor < 56 KW per 1 januari 2024 werden branches, bedrijven, De Groene Koers (DGK) en werkgeversvereniging VNO-NCW eerste week januari 2024 volledig verrast. Opmerkelijk was dat geen van deze partijen op enigerlei wijze betrokken is geweest of vooraf door de NLA geïnformeerd, waardoor de aanscherping van het handhavingsbeleid in de markt voor de nodige onrust zorgde. Voor DGK was dit een reden om samen andere branches en VNO-NCW in actie te komen en de NLA hierop aan te spreken. In deze gesprekken werd duidelijk dat de focus voor deze actie van de NLA gericht was op de kabel- en leidingensector. De rest van de markt kreeg echter dezelfde brief toegestuurd als waarschuwing. Onze vraag was echter: hoe past dit DME-beleid binnen de doelstellingen van het door partijen ondertekende convenant Schoon en Emissieloos Bouwen (SEB)? Duidelijk werd dat de NLA daarin een eigen koers vaart met de nadruk op de gezondheidsrisico’s van DME. De wettelijke basis hiervoor ligt in het Arbeidsomstandighedenbesluit. Werkgevers horen de volgende stappen te nemen: eerst het wegnemen van de blootstelling (bronaanpak). Als dat technisch niet mogelijk is, komt stap 2 in beeld: het minimaliseren van de blootstelling, bijvoorbeeld door plaatsing van een roetfilter. In de discussie over minimalisatie bleek dat de grenswaarde voor DME verwarring wekt. Voor kankerverwekkende stoffen en processen geldt ‘wegnemen en minimaliseren’ altijd. Ook als de blootstelling onder de grenswaarde ligt, heeft de werkgever de plicht om de blootstelling weg te nemen of verder te minimaliseren waar dat technisch mogelijk is. Als een werkgever kan aantonen dat er geen kans is op blootstelling, geldt de vervangings- en minimalisatieplicht op grond van het Arbeidsomstandighedenbesluit niet. Hoe nu verder? In tegenstelling tot wat de NLA in de brief van 28 december 2023 schreef, is er op dit moment geen wet die het verbiedt om dieselaangedreven machines na 2030 te gebruiken of te verkopen. Wel is er een arbeidsomstandighedenregelgeving die het verbiedt om werknemers bloot te stellen aan kankerverwekkende stoffen zoals DME, wanneer het technisch mogelijk is om die blootstelling te voorkomen of te minimaliseren. In de gesprekken met de NLA is helder geworden dat er veel behoefte is aan duidelijkheid over wat de arbeidsomstandighedenregelgeving verlangt van werkgevers ten aanzien van DME en hoe de NLA daarop toeziet. Om die reden ontwikkelt de NLA samen met DGK en andere branches een themapagina (website) waarop deze juridische en technische materie op begrijpelijke wijze wordt toegelicht. De Groene Koers is een initiatief van Koninklijke Bouwend Nederland, Cumela, BMWT , Koninklijke VHG, Vereniging MKB INFRA. #SEB #emissievrij #emissieloos #bouwmachines #bouwen #gww #zeroemissie

Waar zijn we ten aanzien van emissieloos bouwen? Waar liggen de kansen voor ondernemers en overheden? Koninklijke Bouwend Nederland verzamelende praktijkverhalen over emissieloos bouwen en vervoeren. Over organisaties en personen die het voortouw nemen en zoeken naar de juiste balans tussen ambitie en realisme. In twaalf mooie interviews vatte Brandy van Gerven de bevindingen samen in een inspirerende bundel met praktijkverhalen die wijzen op de kansrijke routes. Maar ook de hindernissen op het pad naar een emissievrije bouwsector komen aan de orde. Of het nu gaat om de techniek, de laadinfrastructuur, het aanbestedingsbeleid, er blijkt al veel mogelijk. Maar innoveren blijft nodig. Of zoals Steve Jobs het ooit verwoordde: Innovatie is het onderscheid tussen een leider en een volger. Deze bundel zorgt ervoor dat jij de kopgroep niet uit het oog verliest. De Groene Koers is een initiatief van Koninklijke Bouwend Nederland, Cumela, BMWT , Koninklijke VHG, Vereniging MKB INFRA. #SEB  #emissievrij  #emissieloos  #bouwmachines  #laadinfrastructuur  #bouwen  #gww  #zeroemissie