Het kolossale Starship van SpaceX bereikte voor het eerst de snelheid van de baan om de aarde en demonstreerde een eerste stap in de richting van het kunnen bijtanken in de ruimte, voordat het bedrijf het schip uiteindelijk verloor op donderdag.
Er zijn geen gewonden gevallen en er is ook geen materiële schade bekend.
Starship, een 122 meter hoge, superzware raket en ruimtevaartuig, steeg op 14 maart om ongeveer 8:25 uur op vanaf het privélanceerplatform van SpaceX in Zuid-Texas. Tijdens de derde vlucht werkte de raket langer en vloog veel verder dan in november, wat enorme verbeteringen in de hardware van de afgelopen vier maanden laat zien.
Een "succesvolle" test
SpaceX's bijna volledige test van een uur is een zegen voor het bedrijf dat door de publieke opinie onder vuur is komen te liggen vanwege de vorige twee testexplosies. De leidinggevenden hebben erop aangedrongen dat elke test leidt tot duidelijke incrementele vooruitgang. Snel bouwen, dingen kapot maken en leren van fouten maken allemaal deel uit van de ontwikkelingsstrategie van SpaceX - een verschil met de langzame en methodische aanpak van NASA. die mensen gewend zijn te zien als het gaat om ruimtevaart.
"Ik heb even tijd nodig om mijn kaak van de vloer op te rapen," zei Kate Tice, SpaceX's quality systems engineering manager, tijdens een live uitzending op X, het sociale platform dat is overgenomen door SpaceX's miljardair oprichter Elon Musk.
Credit: SpaceX / X.com screenshotTijdens de vliegtest op 14 maart, ook wel Pi-dag genoemd voor wiskundefanaten, zagen vluchtleiders toe op de overdracht van enkele tonnen vloeibare zuurstof tussen tanks in het Starship. De demonstratie was een test voor brandstofoverdracht in de ruimte. Vertegenwoordigers van SpaceX zeggen dat ze de vluchtgegevens moeten bekijken om te bepalen hoe succesvol ze waren in het verplaatsen van brandstof tijdens de genoemde operatie.
cryogene stuwstofoverdracht
NASA is afhankelijk van het raketbedrijf van Musk om astronauten naar het maanoppervlak te brengen voor de the Artemis III and IV maanmissies onder een contract van 4,2 miljard dollar. Om dat te kunnen doen, moet SpaceX eerst een Starship in een lage baan om de aarde kunnen bijtanken, nadat het al van de planeet is gestraald. Het lastige concept staat bekend als "cryogene stuwstofoverdracht" - iets wat nog nooit eerder is gedaan in microzwaartekracht.
Lees ook: James Webb-telescoop ziet mogelijk bewijs van de eerste sterren ooit
Credit: SpaceX / X.com Starship gebruikt 4 miljoen kg vloeibaar methaan en zuurstof, maar de raket verbruikt een groot deel van zijn brandstof alleen al om aan de zwaartekracht van de aarde te ontsnappen. Om de rest van de reis van ruim vierhonderd duizend kilometer naar de maan te maken, moet Starship zijn tank bijvullen. Het plan is dat SpaceX tankervarianten van Starship in een baan om de aarde stuurt, om zo een opslagplaats voor brandstof in de ruimte te creëren. Een passagiersversie van Starship zou aansluiten aan een tanker, tanken en dan de rest van de vlucht naar de maan voltooien.
NASA en commerciële partners zijn geïnteresseerd in brandstofstations in een baan om de aarde omdat ruimtevoertuigen hiermee langer en verder in het zonnestelsel kunnen reizen. Toekomstige missies zouden ijs op de maan kunnen gebruiken om drijfgas te maken door watermoleculen te splitsen in waterstof en zuurstof. Als ingenieurs kunnen uitvinden hoe ze superkoude vloeistoffen in de ruimte kunnen opslaan, of ze nu vanaf de aarde worden gelanceerd of ergens anders worden geproduceerd, zou dat een langdurig verblijf op de maan mogelijk kunnen maken en zelfs verre missies naar Mars kunnen ondersteunen.
Credit: SpaceX / X.com screenshotOndanks vertragingen in de tijdlijn van Starship, leken NASA-leiders donderdag enthousiast over de raket en het ruimtevaartuig.
"Gefeliciteerd @SpaceX voor een geslaagde testvlucht!" zei NASA-CEO Bill Nelson op X. "Starship is de ruimte in gevlogen. Samen zetten we met Artemis grote stappen om de mensheid terug te brengen naar de maan - en dan verder te kijken naar Mars."
Lees ook: (Star Wars) Ruimteschip gespot? Dit UFO-object is neergestort op aarde
Credit: SpaceX / X.com screenshot(bijna) helemaal volgens plan
Samen met de mini-demonstratie van de overdracht van stuwstof, liet Starship zien dat het alle boostermotoren volledig kon ontsteken en de booster van het bovenste gedeelte kon scheiden terwijl hij brandde, hoewel de booster boven de Golf van Mexico uiteenviel voordat hij veilig kon neerstorten.
Maar alle zes raptormotoren op het schip ontbrandden en schakelden uit zoals gepland voor de tweede motorstop. Vluchtleiders zagen ook hoe Starship met succes de deuren opende waarmee satellieten in de ruimte kunnen worden losgelaten.
De Starship-test eindigde echter voordat het een veilige plons in het water kon maken, zei Dan Huot, een SpaceX-commentator, tijdens de uitzending. Het team wist niet meteen wat er met het schip was gebeurd voordat het een landingspoging kon doen, maar videobeelden van het schip vlak voor het verlies van de transmissie lieten zien dat het tijdens de afdaling flink opwarmde, bedekt met plasma vanwege de hoge snelheid.
Credit: SpaceX / X.com screenshotDe steile baan boven de Indische Oceaan was een verandering ten opzichte van de plannen voor de eerste twee vluchten, die een baan om de aarde moesten bereiken en daarna voor de kust van Hawaï neer zouden plonsen. SpaceX koos voor het alternatieve pad om nieuwe manoeuvres in de ruimte uit te proberen, zoals het verbranden van de motoren, zonder de openbare veiligheid in gevaar te brengen, aldus het bedrijf.
correcties maken
Na de test zal de Federal Aviation Administration de anomalie onderzoeken die leidde tot de vernietiging van het ruimtevaartuig. Zij zal dan de correcties identificeren die SpaceX moet maken voordat het opnieuw met Starship kan vliegen.
Ondanks het verlies leek het team van SpaceX blij met de reis van de raket en het ruimteschip.
"Na een test als vandaag," zei Huot, terwijl hij een taart vasthield ter ere van Pi-dag, "denk ik dat we allemaal wel wat 'pie' verdienen."
