Ja, een klein rotsdeeltje heeft de Webb-telescoop geraakt. Nee, de missie is niet ten dode opgeschreven. In sommige clickbaitkoppen wordt beweerd dat de James Webb-ruimtetelescoop, de krachtigste ruimtetelescoop ooit gebouwd, permanente schade heeft opgelopen. Deze bewering komt uit een nieuw rapport van 55 pagina's waarin de uitstekende wetenschappelijke prestaties van het instrument in de afgelopen zes maanden worden beschreven.
Over het algemeen is de Webb-telescoop in uitstekende staat. Dit is wat je moet weten over de huidige staat van het observatorium, dat een revolutie teweeg zal brengen in ons begrip van het heelal.
Conclusie over de schade
NASA en zijn partners, het Canadese ruimteagentschap en het Europese ruimteagentschap, hebben geconcludeerd dat Webb "volledig in staat is de ontdekkingen te doen waarvoor hij is gebouwd", zelfs nadat een micrometeroïde (een klein rotsdeeltje ter grootte van stof) met hoge snelheid was ingeslagen en een "aanzienlijke, niet te corrigeren verandering" had veroorzaakt in een van de 18 met goud beklede zeshoekige spiegels van de telescoop.
LEES OOK: De eerste foto's van de James Webb-telescoop uitgelegd
Het belangrijkste is dat ze verwachten dat Webb de verwachtingen zal overtreffen. "Bovendien overtreffen de wetenschappelijke prestaties van JWST bijna overal de verwachtingen," schreven de wetenschappers van Webb.
Waarom wordt van Webb verwacht dat hij zich overtreft? De spiegels zijn schoner dan nodig is om de hoge wetenschappelijke doelen te halen. Het geleidingssysteem, dat doelen lokaliseert en volgt, is superieur aan wat nodig is. En de algehele prestaties bij het scherp waarnemen van objecten overtreffen de eisen.
Alsof dat nog niet genoeg goed nieuws was, hebben de wetenschappers van Webb vastgesteld dat er genoeg brandstof aan boord is om de missie de komende 20 jaar van energie te voorzien. (De telescoop heeft minder stuwstof gebruikt dan gepland om zijn buitenpost op 1,6 miljoen kilometer van de aarde te bereiken). NASA had gehoopt dat het instrument vijf jaar mee zou gaan, en het agentschap was aanvankelijk opgelucht te horen dat het met voldoende stuwstof meer dan tien jaar zou werken.
Plannen voor de JWST
- Astronomen zijn van plan om met de Webb-telescoop te kijken naar sterren en sterrenstelsels die meer dan 13 miljard jaar geleden zijn gevormd, slechts een paar honderd miljoen jaar na de oerknal.
- Ze zullen het heelal ook in infrarood licht observeren, waardoor we veel meer van het heelal kunnen zien. Omdat infrarood licht langere golflengten heeft dan zichtbaar licht, gaan de lichtgolven efficiënter door kosmische wolken heen; het licht botst niet zo vaak op en wordt niet zo vaak verstrooid door deze dicht opeengepakte deeltjes. Ten slotte kan Webbs infraroodvisie op plaatsen kijken waar de legendarische Hubble-ruimtetelescoop dat niet kan.
- De telescoop zal ook op zoek gaan naar exoplaneten die ver weg zijn: de Webb-telescoop is uitgerust met gespecialiseerde apparatuur, zogenaamde spectrometers, die ons begrip van deze verre werelden radicaal zullen veranderen. De instrumenten kunnen bepalen welke moleculen (zoals water, kooldioxide en methaan) aanwezig zijn in de atmosferen van verre exoplaneten, of het nu gaat om gasreuzen of kleinere rotsachtige werelden. Webbs onderzoek zal zich richten op exoplaneten in het Melkwegstelsel.
Hoe erg is Webb beschadigd?
Zoals eerder gezegd, is de telescoop in uitstekende staat. Zes micrometeroïden werden ontdekt gedurende de zes maanden dat wetenschappers de 10 miljard dollar kostende telescoop voorbereidden op de langverwachte wetenschappelijke operaties. Ze verwachtten inderdaad één inslag per maand. "Het is onvermijdelijk dat elk ruimtevaartuig micrometeoroïden tegenkomt," aldus het verslag. Vijf van de zes inslagen hadden een nauwelijks merkbaar effect.
De inslag tussen 22 en 24 mei was echter sterk genoeg om een "significante niet corrigeerbare verandering" te veroorzaken in een van de 18 zeshoekige spiegelsegmenten van Webb, zoals eerder vermeld (segment C3). Gelukkig is de spiegel van het observatorium, die het zwakke licht van de verre kosmos opvangt, vrij groot, met een diameter van meer dan 2 meter. Dit betekent dat het grootste deel van de telescoop onaangetast blijft.
Bovendien hebben de wetenschappers van Webb na de inslag gewerkt aan kleine aanpassingen aan de uitlijning van de spiegel, om eventuele kleine fouten in de beeldvorming te beperken. (Dergelijke fouten zijn te verwachten gezien de lichte beweging van de telescoop in de ruimte.) "Webb's vermogen om spiegelposities aan te passen maakt een gedeeltelijke correctie van de inslag mogelijk," verklaarde NASA eerder. "Ingenieurs kunnen een deel van de vervorming opheffen door de positie van het getroffen segment aan te passen."
Toekomstige risico's?
De tijd zal leren of deze inslag ongebruikelijk was of dat dit vaker zal voorkomen dan de wetenschappers van Webb dachten.
"Het is nog niet duidelijk of de inslag van mei 2022 op segment C3 een zeldzame gebeurtenis was, of dat de telescoop kwetsbaarder is voor schade door micrometeoroïden dan voorspeld werd door modellen vóór de lancering," concludeerde het verslag.
Als blijkt dat Webb kwetsbaarder is voor schade, kunnen NASA en zijn Webb-partners overwegen de telescoop minder lang te richten op richtingen waar meer micrometeoroïden door de ruimte vliegen, of de telescoop weg te richten tijdens bepaalde meteorietenregens.
Voorlopig is de telescoop echter klaar voor succes.
