‘𝑫𝒛𝒊ę𝒌𝒖𝒋𝒆𝒎𝒚 𝑾𝒂𝒎 𝑷𝒐𝒍𝒂𝒄𝒚 – 𝑾𝒆 𝒅𝒂𝒏𝒌𝒆𝒏 𝒅𝒆 𝑷𝒐𝒍𝒆𝒏’
Die tekst was kort na de bevrijding in 1944 te zien achter vele ramen in Breda, op rood-witte bordjes. De bevolking drukte daarmee haar dankbaarheid uit voor de bevrijding van de stad. En vandaag, tachtig jaar later, herhaalde ik die woorden in Breda: Dziękujemy Wam Polacy - Polen bedankt!
Want Poolse troepen onder leiding van de legendarische generaal Stanisław Maczek verdreven de Duitse bezetters. En ze wisten dat op bevel van Maczek zo te doen dat deze historische stad nagenoeg ongeschonden uit de strijd kwam. Het is iets waar de burgers van Breda, en vele anderen, hem nog altijd dankbaar voor zijn.
Tientallen Poolse soldaten betaalden de hoogste prijs voor de bevrijding van Breda en andere delen van Nederland. Op het in 1995 onthulde monument voor generaal Maczek in Warschau staat de meest bekende uitspraak van hem: ‘Poolse soldaten vechten voor de vrijheid van andere landen, maar sterven alleen voor Polen.’ Woorden die Maczek sprak tegen zijn manschappen toen ze zich opmaakten voor de strijd in Normandië. De tragiek is dat een vrij Polen nog decennialang op zich zou laten wachten – het land was in Jalta verworden tot een speelbal van de grote mogendheden.
Velen die in Breda vochten, zouden daarom nooit naar Polen terugkeren. Ze zagen er geen toekomst. Meer dan 160 Poolse soldaten vonden hier hun laatste rustplaats. Jonge mannen, in de kracht van hun leven. Hun namen staan hier in steen gebeiteld, zoals:
T. Jankowski, 25 jaar oud
K. Germasinski, 28 jaar
M. Stuwe, 19 jaar
Wij gedenken hen met het grootste respect en eerbied.
En met groot respect ontvingen we vandaag Eugeniusz Niedzielski, als laatste nog in levende zijnde veteraan van de bevrijding van Breda. Samen met mijn Poolse collega, Radosław Sikorski, en de burgemeester van Breda, Paul Depla, maakten we voor hem een diepe buiging voor zijn strijd voor onze vrijheid.
Sinds de grootschalige invasie van Rusland in Oekraïne in 2022 weten we allemaal hoe kwetsbaar die vrijheid is. Het is waar: Wolność nie jest nam dana raz na zawsze – vrijheid wordt niet voor altijd gegeven. Het vraag onze actieve inzet - voor een vrij Oekraïne en voor een vrij Europa. Die twee dingen zijn nauw met elkaar verbonden. Want de Russische agressieoorlog tast niet alleen de vrijheid van Oekraïne aan, maar ook die van ons. Onze veiligheid, onze rechtsorde en onze fundamentele waarden staan op het spel. Ik ben dankbaar dat we in de verdediging hiervan samen optrekken met Polen.
In deze moeilijke tijden is de vriendschap tussen Nederland en Polen belangrijker dan ooit. Samen staan we pal voor de vrijheid die hier 80 jaar geleden is bevochten. En daarmee eren we generaal Maczek en alle manschappen die hier voor onze vrijheid streden het allermeest.
Lees mijn toespraak bij de 80e herdenking van de bevrijding van Breda op het Pools Militair Ereveld via de link hieronder. 🇳🇱🇵🇱
#MinBZ