“Zal ik actieve luidsprekers aanschaffen? Ik heb er veel over gehoord, maar ik weet niet precies wat het zijn?”
Het is een veelvoorkomend dilemma. Actieve luidsprekers worden vaak opgehemeld als de allerbeste ontwikkeling in hifi sinds banaanstekkers. Maar wat zijn het eigenlijk? Waarin verschillen ze van passieve luidsprekers? Zijn ze niet alleen bedoeld voor computers?
Nee. Nee, absoluut niet. Maar laten we, voordat we dieper ingaan op deze vraag, even kijken naar de techniek achter actieve en passieve luidsprekers…
OK. Wat is een passieve luidspreker?
Passieve luidsprekers hebben een externe versterker nodig om te werken. Dit is verreweg het meestvoorkomende type luidspreker – je hebt waarschijnlijk al meer dan één paar ervan in je huis staan.
Zonder al te diep in te gaan op de natuurkundige kant: het signaal loopt vanaf de versterker door de luidsprekersnoeren in de vorm van elektrische stroom, en veroorzaakt beweging in de spreekspoel aan de achterzijde van de luidsprekerconus. Hierdoor wordt de conus in beweging gebracht, wat weer beweging in de lucht veroorzaakt, wat zorgt voor het geluid dat je hoort.
Bij luidsprekers met meer dan één driver – een tweeter en een woofer, bijvoorbeeld – wordt het signaal gesplitst in de frequentiebereiken die deze specifieke drivers het beste aankunnen. (Het heeft tenslotte niet veel zin om bassignalen naar een tweeter te sturen.) Dit gebeurt in het scheidingsfilter, dat in feite bestaat uit een verzameling condensatoren en weerstanden die het geluid filteren.
Passieve luidsprekers geven je de mogelijkheid je luidsprekerkabels en versterker te verwisselen of upgraden wanneer je dat wilt - dit is de traditionele ‘hi-fi’ manier van werken. Ze zijn lichter dan hun actieve tegenhangers en vaak ook minder duur. Maar meer kabels en meer apparatuur betekent ook de mogelijkheid van storingen in de signaalketen, niet op elkaar afgestemde onderdelen en een grote kans dat je de weg kwijtraakt in het doolhof van veranderingen, aanpassingen en twijfel over waar het hele systeem uit bestaat.
Wat is dan een actieve luidspreker?
Actieve luidsprekers hebben geen externe versterker nodig – en, in het geval van de Focus XD- en Xeo-series van Dynaudio, vereisen ze zelfs geen fysieke aansluiting op je bronnen (later meer hierover).
Ze worden aangesloten op de netstroom en hebben hun eigen ingebouwde versterking. Echte actieve luidsprekers (in tegenstelling tot de eenvoudige versterkte luidsprekers die je misschien bij je computer hebt staan), hebben een versterker voor elke individuele luidsprekerdriver, en ook actieve scheidingsfilters. Dus als je een paar vierweg-luidsprekers zoals de Focus 60 XD hebt, heb je vier versterkers in iedere luidspreker.
Dit betekent dat de ontwerpers veel meer controle hebben over hoe deze luidsprekers klinken. In een passief systeem kun je versterkers, kabels e.d. verwisselen, maar bij actieve luidsprekers is elke versterker individueel aangepast voor zijn eigen driver. Je kunt ze niet verwisselen zoals in een passief systeem - maar als de technici hun werk goed hebben gedaan, is dat ook niet nodig.
Omdat alle elektronica zich binnenin de luidspreker bevindt, is het signaalpad aanzienlijk korter (wat dus minder kans op storing en een zuiverder geluid betekent). Alles werkt als één systeem en de onderdelen zijn bewust gekozen om hun samenwerking. Er is geen kans op niet bij elkaar passende onderdelen en het hele systeem is veel netter.
Vergeleken met passieve luidsprekers zijn actieve luidsprekers zwaarder en duurder - maar als je de kosten van een kast vol extra onderdelen meetelt, is het verschil niet zo groot.
Daarbij behouden de actieve luidsprekers van Dynaudio natuurlijk al het DNA van hun legendarische passieve voorouders. Alle deskundigheid, toewijding en vakmanschap (ze worden van begin tot eind ontworpen en gebouwd in het hoofdkwartier van het bedrijf in Skanderborg in Denemarken) worden doorgegeven.
Zijn actieve luidsprekers analoog?
Niet per definitie. Sommige zijn inderdaad analoog. Maar andere, zoals sw Dynaudio Focus XD en Xeo luidsprekers kunnen rechtstreeks worden aangesloten op de digitale uitgang van je bron – of dat nu een streamer, cd-speler of een andere bron met een optische of coaxiale digitale uitgang is.
Bij de Xeo 2's sluit je de optische kabel meteen aan op de achterkant van de luidspreker; de Focus XD-serie heeft een coaxiale aansluiting aan de achterzijde. De Xeo 4 en 6 zijn voorzien van een draadloze Dynaudio Hub (optioneel voor de Xeo 2) die het digitale signaal van je bron draadloos naar de luidsprekers stuurt. Zowel de Focus XD- als de Xeo-serie is compatibel met nog een ander draadloos apparaat, de Dynaudio Connect. De werking van de Connect is praktisch hetzelfde als die van de Hub, maar de Connect biedt daarnaast onder andere ook toegang tot Spotify Connect en Bluetooth AptX.
Bedraad of draadloos, het bronsignaal blijft zo lang mogelijk in het loepzuivere digitale domein en wordt slechts op het allerlaatste moment analoog. Omdat het allemaal digitaal is, hebben de technici van Dynaudio geavanceerde digitale signaalverwerking (DSP) kunnen gebruiken als hulp in het scheidingsfilter en op andere plaatsen in de luidspreker.
Dat betekent niet dat het geluid veranderd wordt. Het betekent dat je bijvoorbeeld de mogelijkheid hebt om de luidspreker tegen een muur aan te zetten, zonder dat het geluid wordt vervormd. Stel je een stabiele hand aan het roer voor, in plaats van een losgeslagen bijrijder die het stuur grijpt.
Hoe zit het met hi-res?
Alle actieve luidsprekers van Dynaudio accepteren hi-res audio via hun directe digitale ingangen of draadloze streaming boxes. De Xeo 2's kunnen hi-res afspelen via hun ingebouwde optische digitale aansluiting en de Focus XD's via hun coaxiale ingang. Als je dus een hifi streamer aansluit die geschikt is voor hi-res, behoud je die topkwaliteit van bron tot driver. Beide luidsprekers kunnen ook draadloos hi-res via de Connect-box afspelen, tot maximaal 24-bit/96 kHz. De Xeo 4 en Xeo 6 verlagen de resolutie van hi-res die verstuurd wordt via de Hub of Connect tot 16-bit/48 kHz, zodat je gewoon je hi-res bron kunt aansluiten en muziek naar de Xeo-luidsprekers in je huis kunt streamen.
En de muziek op mijn gadgets?
De Xeo 2 is voorzien van Bluetooth, zodat je alles wat kan worden afgespeeld, bijvoorbeeld internetradio, Tidal of podcasts, rechtstreeks vanaf je apparaat kunt streamen. De Connect-box kan dit alles ook, maar gaat nog een stap verder met ingebouwde Spotify Connect-ondersteuning, zodat muziek rechtstreeks uit de ether gehaald kan worden.
Goed. Wat is het beste? Passief of actief?
Geen van beide. Allebei. Als je een verstokte systeemsleutelaar bent, is passief voor jou waarschijnlijk het beste. Als je liever minder rommel en minder gedoe hebt (en meer veelzijdigheid wat betreft streaming), zijn actieve luidsprekers het proberen waard.
Welke actieve luidsprekers? Als je voor connectiviteit gaat, verbind je gewoon de Dynaudio Hub- of Connect-box met je muziekbronnen, sluit je een paar Xeo 2's aan en klaar ben je. Als je je hi-res 24-bit/192kHz-materiaal helemaal van de bron naar de driver wilt overdragen, moet je de Focus XD-luidsprekers hebben.
Klik hier voor meer informatie over de serie actieve luidsprekers van Dynaudio >>