Als je bij het zien van dit uitzicht op Mars denkt aan het liedje uit je kindertijd: "One of these things is not like the others", dan zijn NASA-wetenschappers het helemaal met je eens.
Perseverance, een laboratorium ter grootte van een auto op zes wielen, reisde vorige week naar de Neretva Vallis van de Rode Planeet. Hoewel dit gebied eruit ziet als een dorre woestijn, was het ooit een rivierkanaal dat miljarden jaren geleden uitmondde in de Jezero krater.
Lees ook: Wetenschappers hebben een wat vreemde super-Earth gevonden: dit maakt hem zo bijzonder
Terwijl Perseverance de inham doorkruiste, kwam de rover bij een heuvel bedekt met rotsblokken, waarbij er één in het bijzonder de aandacht van het wetenschapsteam trok: een licht gespikkelde rots tussen een zee van alleen maar donkere brokken.
"Zo nu en dan zie je iets vreemds op het landschap van Mars en dan heeft het team zoiets van 'Oh, laten we daarheen gaan'", vertelt Katie Stack Morgan, plaatsvervangend projectwetenschapper van NASA's Mars 2020-missie, aan Mashable. "Dit was de schoolboekdefinitie van (het najagen van) het heldere, glimmende ding omdat het zo helder en shiny was."
anorthosiet steen
Het rotsblok is zo uitzonderlijk dat wetenschappers zeggen dat deze "geen competitie kent". Nadere analyse met de instrumenten van de rover laat zien dat het waarschijnlijk een anorthosiet is, een rotstype dat nog nooit eerder is gezien tijdens een verkenning van Mars, zei Stack Morgan, hoewel er aanwijzingen zijn dat zulke rotsen zouden moeten bestaan.
Zelfs de Curiosity rover, die meer variatie heeft waargenomen in Gale Crater, heeft er nog nooit zo een kunnen spotten.
Credit: NASA / JPL-Caltech / ASUHoewel dergelijke anorthosietgesteenten op de maan en in bergketens op aarde voorkomen, worden ze over het algemeen als zeldzaam beschouwd in het zonnestelsel. Echte Mars-voorbeelden zijn onderzoekers ontgaan, zelfs meteorieten van de Rode planeet die door de ruimte zijn gereisd om hier te komen heeft geen spoor van anorthosiet.
Lees ook: China is op de maan geland: dit is hoe het eruit zag
Deze ontdekking kan het idee dat de vroege korst van Mars veel complexer was dan ooit werd gedacht versterken, misschien is hij wel vergelijkbaar met de oorspronkelijke korst van de aarde. Inzicht in de oude Mars-korst kan ook helpen bij het ontcijferen van de geheimen over de evolutie van de aarde en hoe het leven hier is ontstaan.
"Dit was de definitie van het najagen van het heldere, glimmende ding."
Het roverteam noemde het speciale rotsblok dat ongeveer 45 cm breed en 35 cm hoog is, "Atoco Point" dit is een landmark in de Grand Canyon.
Credit: NASA / JPL-Caltech / MSSS"Het zien van een gesteente als Atoco Point is een van die hints dat we inderdaad anorthosieten op Mars hebben, en dit zou een monster kunnen zijn van dat lagere korstmateriaal," zei Stack Morgan. "Als we het later zien in de context van andere gesteenten, kan het ons een idee geven van hoe de eerste korst van Mars soort van is ontstaan."
Lees ook: Ruimteschip neemt foto van ver sterrenstelsel: onze dubbelganger gespot?
Anorthosieten bestaan voornamelijk uit veldspaat, een mineraal dat voorkomt in lavastromen. Veldspaten zijn rijker aan silica dan basalten en behoren tot de laatste materialen die uit magma kristalliseren. Aan de andere kant zijn basalten, donkere vulkanische gesteenten rijk aan ijzer en magnesium, overal aanwezig op het oppervlak van Mars.
Veel wetenschappers van Perseverance denken dat magma onder het oppervlak de mineralen in Atoko Point heeft gemaakt en dat een reusachtige inslag op Mars het gesteente naar het oppervlak heeft gebracht, waarbij een brok later van de kraterrand naar de huidige plek viel. Anderen denken dat het rotsblok ergens anders ver weg is gemaakt en dat een stromende rivier het daarheen heeft gebracht.
Credit: NASA / JPL-Caltech / University of ArizonaSamples nemen van de steen
Of wetenschappers deze rots of een soortgelijke rots ooit in handen zullen krijgen, is nog maar de vraag. Perseverance verzamelt sinds 2021 samples uit de krater van Jezero. Het gebied, een oude opgedroogde delta, is een gebied waar wetenschappers denken dat er lang geleden microscopische organismen kunnen hebben bestaan. Maar het plan om stenen en stofkorrels naar de aarde te vliegen, een complexe missie genaamd Mars Sample Return, is in gevaar. De stijgende kosten hebben geleid tot ontslagen en waarschuwingen van het Congres om de missie te annuleren. De Space Agency doet nu een wat wanhopig beroep op ideeën om de missie alsnog te redden.
Gek genoeg koos het roverteam ervoor om weg te rijden van Atoco Point zonder een monster te nemen, ondanks de niet voorkomende aard van de steen. Dit is zo omdat het team hoopt er over een paar maanden nog veel meer van deze gesteente te ontdekken als de rover de kraterrand bereikt. Het vinden van voorbeelden van de oorspronkelijke locatie zou de wetenschappers veel meer context kunnen geven.
"We zeiden: 'Oké, laten we deze steen onthouden," zei Stack Morgan. 'Misschien komen we hier terug als we deze nergens anders terug vinden.'
