جنگ جهانی دوم در اروپا
هولوکاست در دوران جنگ جهانی دوم رخ داد. جنگ جهانی دوم بزرگترین و مخرب‌ترین جنگ در تاریخ می‌باشد. آدولف هیتلر و رژیم نازی، با از بین بردن جمعیت موجود، رویای امپراطوری بزرگ و جدیدِ « مکانی برای زیستن» (Lebensraum) را برای آلمانی‌ها در شرق اروپا در سر داشت. هدف نازی‌ها برای تقویت "نژاد برتر" آلمان، آزار و اذیت و قتل یهودیان و بسیاری دیگر را به دنبال داشت.
وقایع کلیدی
-
1
آلمان با حمله به لهستان در تاریخ اول سپتامبر ۱۹۳۹ جنگ جهانی دوم را آغاز کرد. در سالهای بعد، ۱۱ کشور توسط آلمان مورد حمله واقع شد.
-
2
اکثر یهودیان اروپایی در کشورهایی زندگی می‌کردند که آلمان نازی در طول جنگ جهانی دوم اشغال کرده یا در آن نفوذ داشت. بین سالهای ۱۹۴۱ و ۱۹۴۴، مقامات آلمان نازی، میلیونها یهودی را از آلمان، سرزمین های تحت اشغال آنها وکشورهای متحد، به گتو‌ها و کشتارگاه‌ها فرستادند .
-
3
دیکتاتوری نازی، در اواخر ژانویه‌ی ۱۹۳۳، و از زمان به قدرت رسیدن آغاز به برنامه‌ریزی جنگ در اروپا کرد. سیاست جنگ و نسل‌کشی تفکیک ناپذیر شدند .
دولت هیتلر خیال ایجاد امپراطوری گسترده و نوینی را در "فضای حیاتی" اروپای شرقی در سر می پروراند. تحقق استیلای آلمان براروپا -طبق برآورد رهبران آن دولت- نیاز به برپایی یک جنگ داشت.
پس از اطمینان از بی طرفی اتحاد جماهیر شوروی (با انعقاد پیمان عدم تعرض بین شوروی و آلمان دراوت ١٩٣٩)، آلمان در ١ سپتامبر ١٩٣٩ با تهاجم به خاک لهستان جنگ جهانی دوم را آغاز کرد. بریتانیا و فرانسه در واکنش به این عمل در ٣ سپتامبر به آلمان اعلام جنگ دادند. طی یک ماه، لهستان از نیروهای آلمان و شوروی شکست خورد و بین آلمان نازی و اتحاد جماهیر شوروی تقسیم شد.
آرامشی نسبی که در پی شکست لهستان در ٩ آوریل ١٩٤٠ برقرار شده بود، با تجاوز نیروهای آلمان به خاک نروژ و دانمارک پایان یافت. در ١٠ ماه مه ١٩٤٠، آلمان با تهاجم به فرانسه و همچنین کشورهای اطراف دریای شمال (هلند، بلژیک و لوکزامبورگ) که مواضع بی طرفانه در جنگ اتخاذ کرده بودند، حملات خود به اروپای غربی را آغاز کرد. در ٢٢ ژوئن ١٩٤٠، فرانسه پیمان آتش بس با آلمان امضا کرد که بر اساس آن حق اشغال نیمه شمالی کشور به آلمان داده شد، و همچنین استقرار یک رژیم همدست آلمان در جنوب که مقر آن در شهر ویشی بود مجاز اعلام شد.
با تشویق آلمان، اتحاد جماهیر شوروی کشورهای منطقه بالتیک را در ژوئن ١٩٤٠ اشغال کرد و آنها را در اوت ١٩٤٠ به خاک خود افزود. ایتالیا به عنوان یکی از دول محور (کشورهای متحد آلمان) در ١٠ ژوئن ١٩٤٠ وارد جنگ شد. از ١٠ ژوئیه تا ٣١ اکتبر ١٩٤٠، نازی ها با حمله هوایی به انگلیس جنگی را آغاز کردند که به نبرد بریتانیا معروف شد؛ آنها سرانجام در این جنگ شکست خوردند.
آلمان و متحدین آن پس از اطمینان خاطر از منطقه بالکان که در پی تهاجم به یوگسلاوی و یونان در ٦ آوریل ١٩٤١ حاصل شد، در ٢٢ ژوئن به اتحاد جماهیر شوروی حمله کردند که این عمل نقض آشکار پیمان آلمان و شوروی به شمار می رفت. در ژوئن و ژوئیه ١٩٤١، آلمانی ها کشورهای منطقه بالتیک را نیز به تصرف خود درآوردند. رهبر اتحاد جماهیر شوروی، ژوزف استالین، به جناح مخالف آلمان نازی و متحدانش پیوست و به یکی از رهبران اصلی متفقین در دوران جنگ تبدیل شد. در طول تابستان و پاییز ١٩٤١، سربازان آلمانی به میزان قابل توجهی در خاک اتحاد جماهیر شوروی پیشروی کردند، اما مقاومت شدید ارتش سرخ شوروی به آلمانی ها اجازه نداد شهرهای کلیدی لنینگراد و مسکو را به تصرف خود درآورند. در ٦ دسامبر ١٩٤١، سربازان شوروی با یک ضد حمله چشمگیر آلمانی ها را برای همیشه از حومه مسکو بیرون راندند. روز بعد، یعنی در ٧ دسامبر ١٩٤١، ژاپن (یکی از نیروهای دول محور) "پرل هاربر" در هاوایی را بمباران کرد. ایالات متحده بی درنگ به ژاپن اعلام جنگ داد. در ١١ دسامبر، آلمان و ایتالیا- با گسترش ابعاد درگیری های نظامی- به ایالات متحده اعلام جنگ دادند.
در ماه مه ١٩٤٢، نیروی هوایی سلطنتی بریتانیا با هزار بمب افکن به شهر کلن در آلمان حمله کرد و برای اولین بار دامنه جنگ به خاک آلمان کشیده شد. طی سه سال بعد، نیروهای هوایی متفقین به طور منظم تأسیسات صنعتی و شهرهای سراسر رایش را بمباران کردند، به نحوی که تا ١٩٤٥ بسیاری از مناطق شهری آلمان ویران شد. در اواخر ١٩٤٢ و اوایل ١٩٤٣، نیروهای متفقین پیروزی های نظامی مهمی در شمال آفریقا بدست آوردند. شکست نیروهای مسلح فرانسه در جلوگیری از اشغال مراکش و الجزایر توسط متفقین منجر به آن شد که آلمان ها در ١١ نوامبر ١٩٤٢ به دولت همدست خود در ویشی فرانسه حمله کرده و آن را به اشغال خود درآورند. واحدهای نظامی دول محور در آفریقا که تعدادشان به حدود ٥٠ هزار تن می رسید، در ماه مه ١٩٤٣ تسلیم شدند.
در جبهه شرقی، آلمانی ها و متحدان آنها طی تابستان ١٩٤٢ مجدداً حملات خود را در اتحاد جماهیر شوروی آغاز کردند؛ هدف آنها تصرف استالینگراد در امتداد رودخانه ولگا و همچنین شهر باکو و میدان های نفت قفقاز بود. حملات آلمان در اواخر تابستان ١٩٤٢ در هر دو جبهه متوقف شد. در ماه نوامبر، سربازان شوروی ضد حمله ای را در استالینگراد آغاز کردند و در ٢ فوریه ١٩٤٣، ارتش ششم آلمان تسلیم روس ها شد. آلمانی ها در ژوئیه ١٩٤٣ حمله ای دیگر را در کورسک آغاز کردند که بزرگترین نبرد تانک در طول تاریخ قلمداد می شود، اما نیروهای شوروی با دفع این حمله، به تفوقی نظامی دست یافتند که دیگر هرگز آن را در طول جنگ از دست ندادند.
در ژوئیه ١٩٤٣، نیروهای متفقین ابتدا در جزیره سیسیل پیاده شدند و سپس در ماه سپتامبر وارد خاک اصلی ایتالیا شدند. پس از اینکه شورای عالی حزب فاشیست ایتالیا، بنیتو موسولینی- نخست وزیر ایتالیا (و یکی از متحدان هیتلر)- را عزل کرد، ارتش ایتالیا زمام امور را بدست گرفت و در ٨ سپتامبر در مورد تسلیم شدن به نیروهای انگلیسی تبار آمریکایی وارد مذاکره شد. نیروهای آلمانی مستقر در ایتالیا کنترل نیمه شمالی شبه جزیره را به دست گرفته و همچنان به مقاومت ادامه دادند. در ماه سپتامبر، کماندوهای اس اس آلمان، موسولینی را که توسط مقامات نظامی ایتالیا دستگیر شده بود نجات دادند و او یک رژیم دست نشانده نئو فاشیستی (تحت نظارت آلمانی ها) در شمال ایتالیا برپا کرد. نیروهای آلمانی شمال ایتالیا را تا زمان تسلیم در ٢ ماه مه ١٩٤٥ در تصرف خود داشتند.
در ٦ ژوئن ١٩٤٤، روز استقرار ارتش متفقین در فرانسه (یا D-Day)، بیش از ١٥٠ هزار تن از سربازان متفقین در بخشی از عملیات گسترده نظامی در خاک فرانسه پیاده شدند و آن کشور تا پایان ماه اوت آزاد شد. در ١١ سپتامبر ١٩٤٤، یک ماه پس از عبور سربازان شوروی از مرز شرقی، اولین گروه سربازان ایالات متحده وارد آلمان شدند. در اواسط ماه دسامبر، آلمانی ها در بلژیک و شمال فرانسه به یک ضد حمله ناموفق- معروف به نبرد "بولژ"- دست زدند. نیروهای هوایی متفقین به کارخانه های صنعتی نازی ها، از جمله تأسیسات واقع در اردوگاه آشویتس، حمله کردند (هرچند که اتاق های گاز هرگز مورد هدف قرار نگرفتند).
در ١٢ ژانویه ١٩٤٥، روس ها حمله ای را آغاز کردند که منجر به آزادسازی غرب لهستان و تسلیم مجارستان (یکی از دول محور) شد. در اواسط فوریه ١٩٤٥، نیروهای متفقین شهر درسدن آلمان را بمباران کردند که به کشته شدن حدود ٣٥ هزار غیرنظامی آلمانی انجامید. سربازان آمریکایی در ٧ مارس ١٩٤٥ از رودخانه راین عبور کردند. با حمله نهایی شوروی در ١٦ آوریل ١٩٤٥، پایتخت آلمان، برلین، به محاصره نیروهای شوروی درآمد. هنگامی که سربازان شوروی با مبارزه راه خود را به سمت کاخ صدارت عظمی رایش باز می کردند، هیتلر در ٣٠ آوریل ١٩٤٥ خودکشی کرد. در ٧ ماه مه ١٩٤٥، آلمان بدون قید و شرط به نیروهای غربی متفقین در شهر رنس فرانسه، و در ٩ ماه مه به روس ها در برلین تسلیم شد. در ماه اوت، اندکی پس از بمباران اتمی شهرهای هیروشیما و ناکازاکی ژاپن توسط ایالات متحده که موجب کشته شدن ١٢٠ هزار غیرنظامی شد، جنگ در اقیانوس آرام خاتمه یافت. در ٢ سپتامبر، ژاپن نیز رسماً تسلیم شد.
جنگ جهانی دوم منجر به مرگ حدود ٥٥ میلیون نفر در سرتاسر جهان شد. این جنگ بزرگترین و مخرب ترین نبرد در طول تاریخ به شمار می رود.